یونیت خارجی و داخلی داکت اسپلیت

داکت اسپلیت  ها در انواع مختلف تولید می شود یک دسته بندی کلی باری این محصولات به صورت زیر است :

• معمولی یا دور ثابت
• اینورتر یا دور متغیر
• تک فاز
• سه فاز

در نوع معمولی، کمپرسور بعد از رسیدن دمای اتاق به نقطه تعریف شده (Set Point) توسط ترموستات اتاقی، خاموش و مجدداً با گرم شدن هوای اتاق، روشن می گردد.

در صورتی که در نوع اینورتردار، کمپرسور خاموش نمی شود، بلکه دور آن تا مادامی که دمای اتاق بالا نرفته، به حداقل می رسد. به همین دلیل تعداد دفعات خاموش و روشن شدن کمپرسور به مراتب کمتر شده که علاوه بر کاهش مصرف برق، منجر به افزایش طول عمر کمپرسور و کاهش صدای کارکرد یونیت خارجی نیز می شود. به همین علت داکت اسپلیت های اینورتردار با قیمت بالاتری در بازار به فروش می رسند.

سیستم مشابه مناسب (مینی چیلر و فن کویل)

یکی از رقبای سر سخت سیستم داکت اسپلیت ، سیستم مینی چیلر و فن کویل است. در این سیستم هر فن کویل را می توان جداگانه از نظر دمای کارکرد تنظیم کرد. در هر اتاق و سالن از یک فن کویل استفاده می شود که در تابستان آب سرد و در زمستان آب گرم در آن جاری می شود و این سیستم به همراه یک پکیج یا بویلر (همانند سیستم داکت اسپلیت که برای گرمایش به آبگرم بویلر یا پکیج متصل می شود) به یک سیستم کامل سرمایشی و گرمایشی مستقل تبدیل می شود.

در سیستم مینی چیلر و فن کویل ها در صورت عدم نیاز به استفاده از یک یا چند فن کویل ، می توان آنها را خاموش و در مصرف انرژی صرفه جویی نمود. همچنین در این سیستم به علت کوچک بودن سایز فن به کار رفته در فن کویل های هر اتاق ، صدای کارکرد آن در کمترین حد ممکن خواهد بود. مینی چیلر در بیرون از ساختمان (در فضای آزاد برای مثال بر روی بام ، تراس یا حیاط) نصب و با لوله کشی ساده آب به فن کویل ها متصل می گردد و در حداکثر فاصله بین آن و فن کویل ها محدودیتی وجود ندارد

مزایا و معایب داکت اسپلیت

همواره انتخاب مناسب ترین سیستم HVAC مستلزم شناخت کامل نحوه عملکرد تمامی سیستم های موجود و ویژگی های آن ها نیز می باشد. لذا مزایا و معایب داکت اسپلیت را می توان در مقایسه با سایر سیستم های مشابه (کولر گازی / VRF / ترکیب مینی چیلر و فن کویل / ترکیب چیلر مرکزی و فن کویل) به ترتیب زیر بررسی و ارزیابی نمود:

مزایای داکت اسپلیت

در شرایطی که در داکت اسپلیت برای حالت گرمایش از آب گرم دیگ استفاده نشده وسیکل برودتی به شیوه هیت پمپ معکوس گردد، برخلاف سیستم VRF و نیز ترکیب چیلر مرکزی و فن کویل، داکت اسپلیت سیستم سرمایش و گرمایش مستقلی را برای هریک از واحدهای ساختمان ایجاد می کند.

گرمایش داکت اسپلیت (در صورت استفاده از کویل آب گرم) در مقایسه با کولر گازی و همچنین سیستم VRF کیفیت مناسب تری دارد و بواسطه مصرف گاز شهری به جای برق که در ایران انرژی گران تری به حساب می آید، هزینه های مصرف انرژی را کاهش داده است. بعلاوه در مقایسه با رادیاتور نیز راندمان گرمایش داکت اسپلیت به مراتب بیشتر است؛ چراکه گرمایش از طریق رادیاتور به صورت تدریجی و از نوع انتقال حرارت جابجایی طبیعی (Natural Convection) بوده، اما در داکت اسپلیت، انتقال حرارت به شکل جابجایی اجباری (Forced Convection) می باشد.

به واسطه امکان استفاده از هوای تازه در داکت اسپلیت، شرایط برای تهویه و ایجاد فشار مثبت در داخل ساختمان فراهم خواهد بود.

معایب داکت اسپلیت

در صورت استفاده از داکت اسپلیت، امکان کنترل مستقل دما در اتاق یا فضاهای مختلف وجود ندارد؛ چراکه تمامی فضاها ازهوای خروجی یک یونیت مشترک تغذیه می شوند. بنابراین نمی توان در هر اتاق یا فضایی به دمای متفاوتی دست یافت. در شرایطی که در سایر سیستم ها از جمله کولر گازی، VRF و فن کویل این امکان وجود دارد که هر فضایی را متناسب با کاربری و نیاز افراد ساکن در آن فضا کنترل نمود. البته این در حالی است که می توان به کمک سیستم VAV (استفاده از دمپرهای موتوردار) با تغییر حجم هوای ورودی به هر فضا، کنترل دمای جداگانه ای اعمال نمود. هرچند که به نظر می رسد در این صورت قیمت تمام شده سیستم چندان مقرون به صرفه نباشد.

در مقایسه با سیستم VRF مصرف برق بیشتری دارد.

در ساختمان هایی که متراژ قابل توجهی دارند، بکارگیری تنها یک یونیت داخلی جوابگوی نیاز ساختمان نخواهد بود و این در شرایطی است که با اضافه شدن یونیت دوم، بایستی یونیت خارجی دیگری نیز تعبیه شود. با توجه به اینکه حداکثر فاصله بین یونیت داخلی و خارجی (به دلیل جلوگیری از افت فشار زیاد جریان مبرد و کاهش راندمان دستگاه) باید رعایت شود، پیش بینی یک یونیت خارجی دیگر در فاصله ای مناسب، آن هم در فضای خارج از ساختمان که در اغلب موارد کافی نمی باشد، محدودیت هایی را برای اجرای چنین سیستمی در ساختمان های بزرگ به دنبال دارد. ضمن آنکه می تواند نمای بدی را برای ساختمان نیز ایجاد کند. در حالی که در سیستم های مرکزی از جمله ترکیب چیلر و فن کویل، چنین محدودیتی وجود ندارد. البته چنین ایرادی بیشتر در صورت بکارگیری اسپلیت ها مطرح می باشد. مگر اینکه تعداد واحدهای ساختمان و متراژ آن ها خیلی زیاد باشد.

نصب داکت اسپلیت

نصب داکت اسپلیت از دهانه ی خروجی هواساز یا همان یونیت داخلی در سقف کاذب کانال کشی انجام شده و در هر قسمتی که نیاز باشد دریچه ای تعبیه می گردد و متناسب با هر فصل هوای سرد یا گرم خارج می شود.برای تولید هوای گرم یک کویل آب گرم جلوی دستگاه یا پشت دستگاه قرار می گیرد. کویل آب گرم که یک کویل مسی مارپیچ ۲ ردیفه یا ۳ ردیفه می باشد، آب گرم داخل آن می گردد و همان فن هوا ساز این بار هوا را از روی آن عبور می دهد، گرمای آب را می گیرد و تبدیل به هوای گرم می کند و آن را به فضاهای موردنیاز ارسال می کند.

می توان تولید گرما از طریق معکوس کردن سیکل تبرید را اضافه کرد.این سیستم دارای مکش و دهش با کانال می باشد، که عموماً مکش آن پشت دستگاه می باشد و این مکش باعث می شود که چرخش هوا در سرما و گرما در محیط کامل صورت بگیرد و سریع تر محیط را به دمای یکنواخت می رساند. بهترین مکان برای دریچه مکش ۷۰ سانتی متر تا یک متر از زمین می باشد.

میزان مصرف برق داکت اسپلیت

مصرف برق داکت اسپلیت با توجه با نکات ارایه شده و ذکر این نکته که این دستگاه تهویه دارای دو نوع ساده و اینورتر دار می باشد به برق مصرفی تک فاز در ظرفیت های پایین و برق سه فاز به عنوان میزان مصرف برق داکت اسپلیت در ظرفیت های بزرگتر می باشد. به عنوان مثال یک دستگاه کولر گازی 24 هزار واقعی دارای 13 آمپر مصرف برق داکت اسپلیت می باشد که ظرفیت با این دستگاه 13 آمپر مصرف برق داکت اسپلیت خواهد بود. در واقع در مرحله ابتدایی کار تهویه توسط داکت اسپلیت با کاهش قدرت دستگاه تهویه انتخابی باعث کاهش مصرف انرژی و مصرف برق داکت اسپلیت به دلیل کوچکتر شدن دستگاه شده و در مرحله ثانویه کاهش تعداد یونیتهای خارجی و در نتیجه کاهش استارت و استپ های ناشی از آن سبب کاهش مصرف برق داکت اسپلیت خواهد شد.
به عنوان مثال برای یک واحد دو خوابه در شهر تهران با متراژ حدودی 100 متر می بایست دو عدد دستگاه داکت اسپلیت 9000 برای اتاق خواب ها و همچنین یه دستگاه 24000 برای فضای پذیرایی در نظر گرفت. این موضوع در حالیست که اگر یک دستگاه داکت اسپلیت 36000 برای این واحد مسکونی در نظر بگیریم به دلیل هم پوشانی فضایی به میزان کمتری از سرمایش نیاز خواهد داشت و در نتیجه مصرف برق داکت اسپلیت نیز کمتر خواهد بود. در واقع اگر بخواهیم داکت اسپلیت ها را از نظر میزان مصرف برق داکت اسپلیت تقسیم بندی کنیم می توان آن ها را در دو دسته مصرف برق داکت اسپلیت غیر اینورتر و مصرف برق داکت اسپلیت اینورتر جای داد