5 موردی که باید درباره اکسپنشن ولو بدانید
.به زبان ساده اکسپنشن ولو وسیله‌ای است که برای کنترل میزان مبرد در یک سیکل برودتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکسپنشن ولو با کاهش فشار مبرد مایع، تغییر حالت از مایع به گاز را امکان‌پذیر می‌کند. اکسپنشن ولو دو وظیفه مهم دارد: یکی کنترل میزان مبرد ورودی به اواپراتور و دوم ایجاد اختلاف فشار بین اواپراتور و کندانسور . در ادامه به بررسی 5 سوال متداول در مورد اکسپنشن ولو و پاسخ ساده به آنها پرداخته خواهد شد.
1-تفاوت انواع مختلف اکسپنشن ولو در چیست؟
اکسپنشن ولو انواع مختلفی دارد. از مهمترین آنها می‌توان به اکسپنشن ولو ترموستاتیکی،اکسپنشن ولو الکتریکی ،اکسپنشن ولو دستی، اکسپنشن ولو خودکار، لوله مویی و… را اشاره کرد. در ادامه به بررسی سه مورد از پرکاربردترین انواع اکسپنشن ولو می‌پردازیم.
اکسپنشن ولو ترموستاتیک
اکسپنشن ولو ترموستاتیک (Thermal expansion valve) که به اختصار TEV ، TXVیا TX گفته می‌شود وسیله‌ای است که میزان مبرد خارج شده در اواپراتور را کنترل می‌کند. همچنین برای تنظیم بخار خارج شده از اواپراتور درنظر گرفته شده است. این نوع از اکسپنشن ولو به دلیل سادگی و در دسترس بودن، در کنار حساسیت و دقت بالا بسیار مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
اکسپنشن ولو ترموستاتیک با تنظیم میزان ورودی مبرد وظیفه دارد در هر شرایطی سطح پایداری در درون اواپراتور را حفظ کند.
لوله مویی
لوله مویی یک لوله مسی بلند و پیچیده شده با دهانه‌ای کوچک است که مایع مبرد از کندانسور وارد آن می‌شود. این دهانه کوچک فشار زیادی را در یک طرف لوله و فشار کم را در طرف مقابل به‌وجود می‌آورد. اصطکاک دیواره‌های لوله به سرعت فشار مبرد را که از آن عبور می کند کاهش می دهد. برای پاک کردن آلودگی یا رطوبت از مبرد، گاهی اوقات یک فیلتر خشک کن قبل از لوله تعبیه می شود.
این دستگاه ساده است و هیچ قسمت متحرکی ندارد و از این رو دوام بالایی دارد. لوله مویی به دلیل هزینه کمتر در مقایسه با اکسپنشن ولو ترموستاتیک، در واحدهایی مانند تهویه مطبوع و دستگاه‌های کوچک سرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد.
اکسپنشن ولو الکترونیکی
اکسپنشن ولو الکترونیکی EEV با طراحی بسیار پیچیده‌تری کار می‌کند. این نوع از اکسپنشن ولو جریان مبرد ورودی به اواپراتور را کنترل می‌کند. اکسپنشن ولو الکترونیکی این کار را در پاسخ به سیگنال‌های فرستاده شده توسط یک کنترل کننده الکترونیکی انجام می‌دهند. برای این کار از یک موتور کوچک برای باز و بسته شدن دریچه سوپاپ استفاده می‌شود که موتور پله‌ای (Stepper Motor) نامیده می‌شود.
این موتورها به طور مداوم کار نمی‌کنند بلکه به وسیله‌‌ی یک کنترل کننده الکترونیکی کنترل می‌شوند. برای هر سیگنالی که توسط کنترل کننده الکترونیکی به آنها ارسال می‌شود، کسری از دور را می‌چرخانند. موتور پله‌ای توسط یک ریل دندانه‌دار هدایت می شود، که یک پین را در پورتی که مبرد در آن جریان دارد، قرار می دهد.
2-کدام اکسپنشن ولو مناسب سیستم شماست؟
از میان انواع مختلف اکسپنشن ولو در ادامه به نحوه‌ی انتخاب پرکاربردترین نوع آن، یعنی اکسپنشن ولو ترموستاتیک پرداخته خواهد شد. انتخاب اکسپنشن ولو ترموستاتیک بستگی به فاکتورهای متفاوتی دارد. از مهمترین این فاکتورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
• نوع مبرد
• ظرفیت اواپراتور
• حداقل دما یا فشار کندانسینگ
•دمای مایع مبرد در ورودی سوپاپ
• افت فشار در اواپراتور
نکته‌ی حائز اهمیت این است که اکسپنشن ولو مناسب برای یک نوع گاز مبرد به هیچ عنوان قابل استفاده برای مبرد دیگری نیست. هنگام تعویض یا تهیه‌ی شیر باید حتما نوع گاز مبرد را چک کرد. عموما روی بدنه‌ی اکسپنشن نوع گاز مبرد درج می‌شود.
پس از تعیین گاز، برای انتخاب سایز اکسپنشن ولو لازم است از برنامه‌ها یا جداولی که تولیدکنندگان شیرها ارائه می‌دهند، استفاده گردد. این امر یعنی انتخاب اندازه مناسب به افت فشار محاسبه شده برای اکسپنشن ولو و ظرفیت خنک‌کنندگی اسمی آن بستگی دارد. توجه داشته باشید که افت فشار اضافی بر روی سیستم توزیع، اختلاف فشار واقعی را نسبت به اکسپنشن ولو کاهش می دهد. این امر اغلب به این معنی است که به یک شیر انبساط بزرگ‌تر یا قرار دادن نازل نیاز است.
3-چگونه اکسپنشن ولو را به صورت صحیح نصب نمایید
محل قرارگیری اکسپنشن ولو بدون توجه به نوع آن در اکثر سیستم‌های سرمایش دقیقا قبل از اواپراتور است. نصب صحیح اکسپنشن ولو می‌تواند ضامن این باشد که مبرد به میزان درستی وارد سیستم می‌شود. در نتیجه فرآیند خنک‌کاری به روش صحیحی انجام می‌گردد و به سیستم آسیب وارد نمی‌شود.
اتصالات سوپاپ و قطعات خارجی باید قبل از نصب کاملاً تمیز شوند، تا از ورود بقایا به سیستم مبرد یا بدنه اکسپنشن ولو جلوگیری شود. حباب حرارتی اکسپنشن ولو ترموستاتیک که اکسپنشن ولو را کنترل می‌کند، به خط مکش مبرد متصل می‌شود و در آنجا دمای سیستم را کنترل می کند.
در یک خط مکش کوچک مانند سیستم خنک کننده مسکونی، حباب حراراتی در بالای خط مکش بسته می شود. اگر حباب حرارتی در خارج از فضای سیستم سرمایش قرار داشته باشد، به عایق‌کاری در برابر حرارت محیط نیاز است. در زیر برخی از دستورالعمل‌‌های عمومی برای نصب اکسپنشن ولو را مرور می‌کنیم:
• همیشه دستورالعمل های نصب شرکت سازنده را دنبال کنید. آنها بر هر یک از این توصیه های عمومی ارجحیت دارند.
• برای خطوط مکش کمتر از 7/8 اینچ، حباب حرارتی را در موقعیت ساعت 12 روی خط مکش، خارج از اواپراتور قرار دهید.
• برای خطوط مکش 7/8 اینچ تا 5/8 1 اینچ ، حباب را در موقعیت ساعت 10 یا 2 قرار دهید.
• برای خطوط مکش بیشتر از 2 اینچ، حباب حرارتی را در موقعیت ساعت 4 یا 8 قرار دهید.
• هرگز حباب را در موقعیت ساعت 6 قرار ندهید.
• اگر کسپنشن ولو از یک عنصر قدرت حداکثر فشار عملیاتی (MOP) شارژ شده با گاز استفاده می‌کند، برای اطمینان از خوانش دمای واقعی لوله، باید حباب را پیچید.
• حتماً حباب را روی یک خط مکش تخلیه آزاد قرار دهید.
• حباب را حداقل به فاصله 18 اینچ از نقطه خارج شدن خط مکش از کابین قرار دهید.
• حباب هرگز نباید روی هدر خط مکش قرار گیرد.
• از قرار دادن حباب حرارتی بر روی هرگونه اتصالات خودداری کنید.
• مطمئن شوید که حباب حراراتی به طور ایمن روی خط مکش بسته شده است. با استفاده از گیره فلزی، حباب حسگر را روی خط مکش محکم کنید و از بندهای نواری یا سیم استفاده نکنید.
• حباب را بعد از جوش خوردن سوپاپ و خنک شدن لوله وصل کنید.
4-چگونه از عملکرد صحیح اکسپنشن ولو اطمینان داشته باشید
اکسپنشن ولو معمولا در ورودی اواپراتور نصب می‌شود و برای تنظیم جریان مبرد عمل می‌کند. اگر جریان مبرد زیاد باشد اواپراتور یخ می‌زند. اگر مقدار مبردی که وارد اواپراتور می‌شود خیلی کم باشد؛ اواپراتور بیش از حد گرم می‌شود. این امر کارایی سیستم سرمایشی را به خطر می‌اندازد. اکسپنشن ولو میزان جریان مبرد را با توجه به دمای اواپراتور و نیاز به میزان خنک‌کنندگی در سیستم به جریان می‌اندازد. وقتی شیر انبساط خراب شود یا مشکلی داشته باشد، عملکرد سیستم سرمایش را دچار مشکل کند. وقتی اکسپنشن ولو به درستی کار نکند علائمی دارد که می‌توان با شناخت آنها از کارایی ضعیف اکسپنشن ولو آگاه شد :
1_دمیدن هوای گرم از سیستم سرمایش یا اینکه بازده سیستم کمتر از حد معمول است
یکی از اولین علائم که نشان می‌دهد اکسپنشن ولو دچار مشکل است عملکرد ضعیف سیستم سرمایش است. اگر اکسپنشن ولو از کار بیفتد یا مشکلی داشته باشد، عملکرد سیستم سرمایش مختل می‌شود. این یعنی سیستم سرمایشی ممکن است بسته به شدت مشکل، شروع به دمیدن هوای گرم کند.
2_یخ‌زدگی در اواپراتور یا دریچه ها
یکی دیگر از علائم مشکل بالقوه در اکسپنشن ولو، یخ زدگی دریچه‌های اواپراتور است. اگر اکسپنشن ولو از کار بیفتد، می تواند باعث شود مبرد به اندازه کافی جریان پیدا نکند. این می تواند باعث یخ‌زدگی اواپراتور شود. این علامت نشانه این است که مایع مبرد بیش از مقدار لازم وارد سیستم می‌شود، که در واقع مانع کارایی و عملکرد سیستم سرمایش است.
